Búskaparskógrækt kynnt búandi bændum í Húnaþingi vestra - Greinilegur áhugi meðal bænda
Tuttugu bændur af sautján býlum í Húnaþingi vestra sóttu á þriðjudaginn kynningarfund um búskaparskógrækt sem Skógræktin hélt í sveitarfélaginu. Mikill áhugi virðist vera á verkefninu meðal bænda.
Sigrún Magnúsdóttir, þáverandi umhverfisráðherra, fól Skógræktinni í október að annast þróunar- og átaksverkefni í búskaparskógrækt í Vestur Húnavatnssýslu. Hugtakið búskaparskógrækt er tilraun til að íslenska það sem á ensku hefur verið kallað agroforesty en fleiri útgáfur hafa heyrst svo sem skógarbúskapur, skógarlandbúnaður, landbúnaðarskógrækt og e.t.v. fleiri. Þessa búskaparaðferð má skilgreina sem svo á einfaldan hátt að það sé sjálfbær landnýting þar sem skóg- eða trjárækt er á sama svæði og annar búskapur og afurðir búsins komi jafnt úr skóginum sem úr akuryrkju eða kvikfjárrækt.
Verkefninu fylgir 11 milljóna króna fjárveiting og þar af eru sjö milljónir ætlaðar til beinna aðgerða eða framkvæmda.
Aðgerðir sem breytt geta hefðbundnum búskap í búskaparskógrækt eða skógarbúskap geta verið þessar meðal annars:
- Heilstætt skjólbeltakerfi fyrir hvers konar ræktun/stórgripabeit (öflugt og umfangsmikið)
- Skjóllundir/skjólskógar/snjófangarar sem geta einnig þjónað hlutverki beitarhólfa (stýrð beit)
- Hagaskógur, víðattumikill á ógirtu rýru beitilandi. Trjátegundir sem þola a.m.k. létta beit, helst 20-30 ha
- Akurskógur: (stuttlotu) aspar- eða víðiakrar á góðu ræktarlandi, 6-8 ha
Allnokkur reynsla hefur fengist víða hérlendis af þessum ræktunarflokkum sl. 17 ár í starfi bænda með samninga við Landshlutaverkefni í skógrækt (Norðurlandsskóga t.d.) sem nú eru hluti af nýrri stofnun, Skógræktinni. Því þykir óþarfi að finna upp hjólið, fremur að smíða hjól sem hentar. Í því skyni er ætlunin að skoða núverandi stuðningskerfi við skógrækt á lögbýlum og hvort móta megi úr því aðgengilegra form en tíðkast hefur fyrir bú í fullum rekstri. Verkefninu verður eingöngu beint að jörðum í rekstri.
Til þess að vel megi til takast hefur Skógræktin óskað eftir að settur verði upp formlegur samstarfsvettvangur nokkurra aðila, Skógræktarinnar, Búnaðarsambands Húnaþings og Stranda, Sveitarfélagsins Húnaþings vestra og jafnvel fleiri aðila. Í því verður unnið nánar á næstunni.
Á fundinum sem haldinn var á þriðjudag á Gauksmýri í Línakradal komu tuttugu bændur úr héraðinu frá sautján bújörðum og var greinilegt að áhugi þeirra á verkefninu var mikill. Aðferðir búskaparskógræktar geta stutt mjög við hefðbundinn búskap, veitt skjól fyrir skepnur, ekki síst lambfé á vorin, skýlt túnum og öðrum ræktarlöndum og þar með aukið bæði frjósemi og uppskeru, breytt snjóalögum og skýlt húsum svo minni þörf verður á kyndingu og þannig mætti áfram telja.
Með tímanum myndast líka timburauðlind á búunum. Fyrstu afurðirnar verða sveppir, girðingastaurar og trjákurl svo eitthvað sé nefnt en síðar meir einnig smíðaviður eða iðnviður sem eykur tekjur búsins og fjölgar störfum í héraði. Í vel grónum sveitum eru einnig auknir möguleikar til ýmissar annarrar starfsemi, hvort sem það er ræktun eða kvikfjárrækt, ferðaþjónusta eða hvers kyns önnur nýsköpun.
Skógræktin fól Sæmundi Þorvaldssyni skógfræðingi stjórn þessa verkefnis og honum til fulltingis er Johan Holst, skógræktarráðgjafi Skógræktarinnar í Húnavatnssýslum.
Í kjölfar fundarins á þriðjudaginn var geta áhugasamir bændur nú sótt um að gerast þátttakendur í þessu þróunarverkefni um búskaparskógrækt. Báðir veita þeir nánari upplýsingar um verkefnið, Sæmundur og Johan, og má finna símanúmer þeirra og netföng með því að smella á nöfn þeirra hér fyrir neðan.